لوله‌ها برای حمل گاز, آب سرد و گرم و مایعات دیگر از یک مکان به محل دیگر مورد استفاده قرار میگیرند. انواع مختلف لوله‌ها در شرایط مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. این لوله‌ها براساس کاربرد و تناسب انتخاب میشوند و قیمت آنها نیز مدنظر گرفته میشود. برای لوله‌کشی و تامین آب، برخی از رایج‌ترین و بهترین لوله‌های مورد استفاده عبارتند از :
لوله چدنی
لوله گالوانیزه
لوله آهنی ریخته شده
لوله استیل
لوله مسی
لوله پلاستیکی (pvc)
لوله های سیمانی آزبست
لوله بتنی
لوله رسی فشرده
لوله چدنی
در میان انواع لوله آب، لوله چدنی به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و نتیجتا عمر طولانی به طور گسترده برای سیستم‌های توزیع آب شهری استفاده میشود. لوله چدن از آهن ریخته گری شده ساخته شده‌است. این لوله‌ها معمولا ً از ۵ سانتی متر تا ۱۲۰ سانتیمتر قطر دارند. تحت شرایط عادی انتظار می‌رود که یک لوله چدن بمدت ۱۰۰ سال قابل استفاده باشد.
طول معمول یک لوله ۱۲ فوت است اما این طول تا ۲۰ فوت نیز می‌تواند باشد. لوله چدن در چندین رده ضخامت برای فشارهای مختلف تا حداکثر ۳۵۰ psi ساخته میشود. لوله‌های چدن معمولا ً برای محافظت در برابر خوردگی و بهبود خواص هیدرولیکی در یک ترکیب شیمیایی فرو می‌روند؛ اندازه‌های بزرگ‌تر ممکن است به آستر ملات سیمان آغشته شوند.
یک اتصال مشترک برای لوله های چدن ، سری و شیر آن است . چند نوار کتانی قبل از این که شیر به داخل سری وارد شود، در اطراف شیر آب پیچیده میشوند و سپس مقدار بیشتری از کتان در محل اتصال پیچیده میشود. در نهایت، فاصله بین سری و شیر با سرب گداخته پوشیده میشود، که به شدت بعد از خنک شدن لوله را آب بندی میکند. ترکیبات ساخته شده از گوگرد و مواد دیگر و ملات سیمان نیز برای اتصالات استفاده میشوند. این مواد نسبت به سرب ارزان‌تر هستند ، اما معمولا ً مفاصل درز گیری شده توسط آن ها انعطاف‌پذیری کمتری دارند.
لوله های فلنجی برای ایستگاه‌های پمپاژ ، کارخانجات فیلتر و مکان‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد که در آن جا ممکن است باز کردن و جداسازی لوله لازم باشد. کوپلینگ های فلنجی در صورتی که قرار باشد ضد آب باشند باید به همراه واشر نصب شوند.
به دلیل نیاز به نیروی کار ماهر برای انجام اتصالات سرب، کوپلینگ های مکانیکی به جای مفاصل سری – و – شیر کاربرد گسترده‌ای دارند. این کوپلینگ ها که به راحتی به هم متصل میشوند به منظور اجتناب از فرایند جایگذاری دقیق کوپلینگ های معمولی و انعطاف‌پذیری بالای این روش جای گذاری لوله طراحی شده و استفاده میشوند. یکی از معمول‌ترین : کوپلینگ ها Dresser است .
لوله‌های چدنی ارزان و مقرون به صرفه هستند و می‌توان آنها را به راحتی به کوپلینگ متصل کرد و برش داد.
این لوله ها بادوام هستند و طول عمری برابر 100 سال دارند. اما همزمان با گذر زمان، قدرت حمل آب در آن ها کاهش می‌یابد و نمی‌توانند بیش از ۷ کیلوگرم بر سانتی متر مربع فشار را تحمل کنند: لوله‌های چدنی به طور کلی با اره و چکش جدا میشوند، اما برای برش بهتر آنها تیغه برش نیز می‌تواند استفاده شود.
روش‌های زیر برای اتصال یک لوله چدنی به کار می‌روند.
سری و شیر مشترک.
واشر مشترک.
اتصال گسترده.
لوله آهنی گالوانیزه
لوله‌های G.I از ورقه فولادی نرم ساخته شده‌اند. مفصل آن با جوش متصل میشود. لوله G.I برای تامین آب، گاز یا هر مایع دیگری در داخل ساختمان به کار می‌رود. این نوع لوله‌ها از ۱۲ میلی متر ( ۰.۵ اینچ ) تا ۱۵ سانتی متر ( ۶ اینچ ) در قطر تهیه میشوند. آنها در ۶ متر ( ۲۰ فوت ) در دسترس هستند.
ضخامت دیواره ورق با توجه به قطر آنها متفاوت است. لوله پس از تهیه, در محلول روی غوطه‌ور میشود. این عمل به عنوان گالوانیزه کردن شناخته میشود. به این ترتیب, لوله از زنگ زدگی نجات میابد. متوسط عمر این لوله 10 سال است. آنها می‌توانند به راحتی به هم متصل شوند, بریدن و خم کردن آنها نیز کار آسانی است. آنها به کمک یک سوکت به هم متصل میشوند. این لوله‌ها سبک و ارزان هستند. آب‌های اسیدی و قلیایی این لوله‌ها را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهند.
لوله فولادی
لوله‌های فولادی برای حمل آب , گاز و یا مایعات دیگر از یک مکان به دیگری تحت فشار مورد استفاده قرار میگیرند. این لوله‌ها از ورقه‌های فولادی ساخته شده‌اند. لوله‌های کوچک در طول جوش اتصال جوشی دارند که قابل مشاهده نیستند. لوله‌های بزرگ اتصال پرچی و اتصال جوشی دارند. پس از ساخت این لوله‌ها , در محلول روی غوطه‌ور میشوند. این عمل برای جلوگیری از زنگ زدگی استفاده میشود. متوسط سن این لوله‌ها از 25 سال تا 50 سال است.
لوله PVC
لوله های pvc معروف ترین لوله از میان انواع لوله های آب در صنعت ساختمان هستند. این لوله‌ها که شامل لاستیک و فسفر هستند PVC نامیده میشوند. لوله‌های PVC برای تامین آب, آب اسیدی و آب قلیایی نیز مورد استفاده قرار میگیرند. آب داغ نباید از طریق لوله های پلاستیکی جابجا شود. این لوله‌ها با استفاده از یک اتصال یا سوکت به محلول متصل میشوند. این لوله‌ها زنگ نمیزنند، آنها سبک هستند و برش, خمش و اتصال برای لوله‌ها آسان است.
این نوع لوله‌ها مقاومت خوبی در برابر جریان الکتریکی دارند. آنها در افزایش دما بی‌فایده هستند. هم چنین آنها بعد میخ کردن بی استفاده میشوند.
لوله های پلی اتیلن
لوله آب پلی اتیلن در رنگ‌های آبی (آب سرد) و قرمز (آب گرم) در دسترس است. پلی اتیلن بسیار قوی و انعطاف پذیر است، تحمل دمای منفی ۳۲ تا مثبت ۲۰۰ درجه سانتیگراد را دارد و در برابر خوردگی کاملا مقاوم است. همچنین نصب و راه‌اندازی این لوله‌ها بسیار راحت است. پلی اتیلن در واقع به یکی از گزینه‌های محبوب لوله‌کش‌ها تبدیل شده است، چرا که کار آنها را بسیار ساده‌تر می‌سازد.
ملاحظات مربوط به هزینه
هزینه نصب قسمت عمده‌ای از کل هزینه‌های پروژه نصب سیستم‌های لوله‌کشی آب را به خود اختصاص می‌دهد. عوامل زیر در زمان ارزیابی هزینه‌های نصب و انتخاب لوله آب در نظر گرفته میشوند.
وزن لوله: لوله‌های سبک را می‌توان راحت‌تر و سریع‌تر نصب کرد.
سهولت در سرهم‌بندی قطعات: اتصالات مبتنی بر فشار (مانند لوله‌های پوش فیت) بسیار سریع‌تر از اتصالات پیچ و مهره هستند.
استحکام و طول عمر لوله: هرچه استحکام لوله در مقابل شرایط محیطی و همچنین مواد شیمیایی بیشتر باشد، طول عمر آن نیز بیشتر خواهد بود. به عنوان مثال، طول عمر یک لوله یو پی وی سی می‌تواند تا بیش از ۵۰ سال نیز برسد.
به وجود آمدن هرگونه نشتی در سیستم توزیع آب احتمال آلوده شده آب سالم را به شدت افزایش می‌دهد. علاوه بر این، نشتی می‌تواند منجر به اتلاف مقدار قابل توجهی از آب در مسیر شود که به هیچ عنوان قابل قبول نیست. سیستم توزیع آب باید به شیوه‌ای طراحی، مدیریت و نگه‌داری شود که حداقل نشتی را تضمین کند. همچنین فشار داخلی لوله باید دائما بیشتر از فشار هیدرواستاتیک باشد.
انواع اتصالات لوله
با گذشت زمان انواع اتصالات لوله آب ساخته شد که موجب انتقال ساده آب به ساختمان میشوند. در ادامه قصد داریم به معرفی و بررسی انواع اتصالات لوله آب که نقش ویژه ای در سیستم های لوله کشی ایفا میکنند ، بپردازیم.
انواع اتصالات لوله آب بر اساس هدف و عملکرد خود در دسته های مختلفی قرار میگیرند. نقش هر کدام از انواع اتصالات لوله آب در سیستم های لوله کشی به اندازه خود مهم بوده و نمی توان از نظر اهمیت اتصالات لوله آب را دسته بندی کرد.
در لیست زیر انواع اتصالات لوله آب آورده شده که در ادامه مقاله به معرفی و بررسی هر کدام خواهیم پرداخت.
اتصالات زانویی
اتصالات کاهنده
اتصالات سه راهی آب
اتصالات چهار راهی
بوشن
مهره و ماسوره
آداپتور
اولت
پلاگ یا درپوش
کپ یا سرپوش
شیرآلات
قیمت لوله آب
قیمت لوله آب بر اساس عوامل مختلفی تعیین میشود که مهم‌ترین آنها بدون شک جنس لوله خواهد بود. برای مثال، موادی مانند چدن و آهن قیمت کمتری نسبت به فولاد دارند. از سوی دیگر، لوله‌های پلاستیکی علی‌رغم تمام مزایای خود از قیمت کمتری نسبت به لوله‌های فلزی و حتی بتونی برخوردار هستند. ضخامت لوله، طول، استانداردهای ملی تعیین شده، برند تولیدکننده و در نهایت درجه استاندارد از دیگر موارد تاثیرگذار بر قیمت لوله آب هستند.فروشگاه اینترنتی مصالح شاپ عرضه کننده انواع لوازم و تجهیزات ساختمانی از جمله مصالح ساختمانی، لوله و اتصالات و تجهیزات برق با به‌روزترین قیمت است.